در طول دوران جنگ تحمیلی درمجموع حدود 6 هزارکشتی نفتکش در خلیج فارس جا به جا شد که تعداد زیادی ازآنها به سلامت از این مسیر که به نا امن ترین منطقه جهان درآن سال ها بدل شده بود عبور کردند که این امرباهمکاری کارکنان صنعت نفت و نیروهای هوایی و دریایی ارتش محقق شد.
اگرچه برخی مواقع نیز با وجود جانفشانی های کارکنان صنعت نفت، آسیب دیدگی نفتکش هایی که به خارگ مراجعه ی کردند اجتناب ناپذیر بود و شاهد آن نیز کشتی سوخته خارگ است که در نزدیکی اسکله " آذر پاد" قراردارد؛ این کشتی کره ای در حدود ٣٠٠ متر طول داشته که در زمان جنگ نفتکش ها در حال بارگیری از اسکله "آذر پاد" بود که به وسیله هواپیماهای میگ ٢٥ عراقی بمباران شد و کاملا سوخت.
آنچه نباید از نظر دور داشت این است که در حالی که ما 2 هزار و 800 روز جنگ داشتیم حدود 2 هزار و 840 باردر وضعیت خطر و آماده باش قرار گرفت.
در سال‌های ٦١ و ٦٢ جنگ به طور جدی تری در جزیره خارگ دنبال شد و رژیم بعث عراق قصد داشت جلوی صادرات نفت ایران را بگیرد و صدام اعلام کرد که اجازه صادرات حتی یک بشکه نفت ایران را نمی‌دهیم.
در یک مقطع ، نیروی هوایی ارتش عراق تمرکز ویژه ای برای تخریب خارگ داشت تا با موشک این قطب اقتصادی را سرنگون کنند. در چنین شرایطی مقاومت مردم خارگ و به‌ویژه کارکنان شرکت نفت باعث شد که تاسیسات فعال بماند و بلافاصله پس از بمباران‌های شدید رژیم بعث عراق، این تاسیسات مجدد آماده بهره‌برداری شوند.
این رویدادها ازصحنه‌های فراموش نشدنی ایثار و مقاومت در جزیره خارگ و تاریخ دفاع مقدس هستند که عراقی ها با وجود این که تمام اسکله های ما را در خارک زده بودند اما صادرات متوقف نشده بود، این کار با ابتکار همکاران در خارک محقق شد.
"اسکله تی " گونی چینی شدده بود تا آسیب ناشی از ترکش ها به حداقل برسد. از وسط اسکله تی لوله های 24 اینچی پلاستیکی کشیده شده بود و از این مسیرنفت خام به محل بارگیری رسانده شده بود.
این کار در شرایط عادی با صرف مبالغی هنگفت و صرف چندین ماه زمان امکان پذیر است، اما این کاردرآن دوران در مدت 24 ساعت انجام شد و با هر سختی که بود نفت به گوی شناور رسید و صادرات آن به کشتی نفتکش 200 هزار تنی انجام شد.
وقتی این کشتی به گوی شناور لنگر می انداخت برای جلوگیری از چرخش کشتی به دور گوی با یدک کش از عقب نفتکش مهارشد تا کار بارگیری تمام شود.با این روش ضربتی، در یک روز 300 هزار بشکه نفت خام بارگیری شد و بعدها بی بی سی و رسانه های دشمن به این عملیات اشاره و اعلام کردند ایرانی ها با به کارگیری فناوری های پیشرفته نفت خام صادر می کنند.
اما این شرایط ثابت نبود زیرا شرایط پر ریسک وناامن منطقه خارگ موجب شده بود تردد نفتکش های مشتریان به خارگ به سختی امکان پذیر شود و بنابراین محل جدیدی برای صادرات نفت انتخاب شود و این محل جزیره سیری بود، تمام سواحل سیری بررسی می شود. در اولین محموله با 4 کشتی نفتکش 400 هزار تنی متعلق به شرکت ملی نفتکش حدود 15 میلیون بشکه نفت خام را بارگیری وبا اسکورت کامل دیوار دفاعی نیروی هوایی کشور به سیری برده می شود و صادرات انجام می شود.
نیروهای صنعت نفت کشور، با لو رفتن مسیر سیری و بمباران آن، بازهم مجبور به تغییر مسیر کشتی ها می شوند ، برای این منظور با انجام گشت هوایی در طول سراسر ساحل خلیج فارس بالاخره جزیره لارک در تنگه هرمز انتخاب می شود.
و اما صادرات نفت در منطقه لارک نیز یکی از پیچیده ترین عملیات درآن منطقه در طول جنگ بود و باید با حفاظت کامل، کشتی ها از جزیره خارک تا لارک انتقال می یافت؛ اجرای این کار مساوی بود با 7 تا 8 ساعت عملیات دریایی.
اتاق عملیات انتقال نفت به طور کامل به اتاق جنگ نیروی هوایی متصل بود و این عملیات باید در شرایط سکوت مطلق رادیویی انجام می شد تا دشمن متوجه نشود.
در چنین شرایطی کاروان هایی با حدود 20 کشتی شامل کشتی های نفت خام، واردات فرآورده و مواد غذایی که لابه لای کشتی های نفتی حرکت می کردند، تحت پوشش هواپیماهای اف 14 نیروی هوایی ارتش بودند.
در شب هایی که کاروان کشتی ها در حال حرکت بود، تمام شب در اتاق عملیات نیروی هوایی بوشهردر سکوت غوغایی بود! و آنها نقطه به نقطه با سکوت رادیویی محض عبورداده می شد.
در این شرایط و همزمان کشورهای استکباری به یاری عراق آمده بودند و آنها هم کشتی های نفتی عراق را اسکورت می کردند و با هواپیماهای آواکس آنها را هدایت می کردند بنابراین خلیج فارس برای همه کشورها نا امن شده بود و همه در معرض تهدید قرار داشتند؛ البته با وجود اینکه امکانات ما در مقایسه با آن ها کمتر بود، اما به همت بزرگ مردانی چون سرلشگر خلبان شهید عباس بابایی، معاون عملیات نیروی هوایی و طراح دفاع هوایی از تاسیسات جزیره خارک اف 14 ها به پایگاه هوایی بوشهر منقل شدند و به این ترتیب بمباران تاسیسات با هلی کوپترهای دشمن منتفی شد.
انچه امروزه روز هم کارکنان صنعت نفت در خارگ و هم نیروی هوایی کشور به آن افتخار می کنند این است که در دوران8 سال دفاع مقدس با وجودی که اسکله های ما آسیب دیدند و حمایت های بی دریغ کشور های عربی و دیگر کشور ها ازدولت عراق ، دردو سال آخرجنگ صادرات عراق کاملا قطع شد و به صفر رسید ولی حتی یک روز هم صادرات نفت ایران قطع نشد.
باید این را در نظر بگیریم که جزیره خارک یک خط مقدم جنگ کشوربود که هم وظیفه تامین مالی کشور را به عهده داشت وهم جنبه امنیتی و استراتژیک؛ به همین دلیل وبه گواه اسناد و مدارک، بیشترین تلفات نیروی هوایی دشمن نیز در همین نقطه اتفاق افتاد، یعنی یک جنگ تمام عیار در خارک برقرار بود اینکه در چنین شرایطی چطور صادرات نفت قطع نشد؟ پرسشی است که فقط دلیر مردان صنعت نفت که همراه نیروی نظامی کشور جان عزیز خود را برای رسیدن به این هدف فدا کردند پاسخ دادند.
به طور خلاصه با وجود تمام بمباران ها، تخریب ها و کارشکنی های بین المللی درطول دوره هشت ساله جنگ، صادرات نفت انجام شد و دردوران 8 سال جنگ تحمیلی، دولت ایران به پشتوانه همدلی و وحدت و رشادت بزرگ مردان صنعت نفت کشور و سپاه وارتش، ۱۱۰ میلیارد دلاردرآمد ازصادرات نفت کشور را درسخت ترین شرایط کسب کرد که هم جنگ را اداره کرد و هم از سقوط اقتصاد کشور جلوگیری به عمل آورد.
گزارش: فرزانه اسماعیل زاده